Kürtaj

Toplumda kürtaj genellikle istenmeyen gebeliklerin sonlandırılması olarak bilinen cerrahi bir uygulama olmakla birlikte,kürtaj rahim içerisindeki herhangi bir dokunun alınması,temizlenmesi anlamına gelir.Ülkemizdeki yasalara göre 10.haftaya kadar kadının rızası ile (eğer evli ise eşinin de onayı alınarak)gebelikler sonlandırılabilir.Ayrıca hamilelik anne açısından risk taşıyor ya da bebekle ilgili yaşamla bağdaşmayan ve doğumdan sonra tedavisi mümkün olmayan hastalıklar tespit edilirse 10 haftadan daha büyük gebeliklerin sonlandırılması da mümkün olabilmektedir.Bu tür tıbbi zorunluluklar nedeniyle sonlandırma kararı verilirken ilgili doktor heyetinin onayı ile bir rapor düzenlenerek belgelenmesi gereklidir.

Kürtaj İşleminin Yapıldığı Durumlar

A:Gebelik sonlandırma; Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında reşit olan kadınların tümü için istekleri halinde ve yasalara uygun şekilde ise yapılabilen bir işlemdir.Kürtaj kadın evli değilse kendi rızasıile,evli ise eşinin de onayı ile olabilir.Bu işlem tamamıyle gizli tutulur,başka kişilere herhangi bir bilgi aktarılmaz.Yasalarımıza göre hamilelik 10 haftaya kadar boşaltılabilir.Bu tarz girişimlerden önce mutlaka testler ve ultrason görüntüleri ile gebelik tespit edilmeli,doğru yerde yani rahim içinde yerleşip yerleşmediği kontrol edilmelidir.Genellikle gebelik yaşı kadının son adetine göre hesaplanırken bazen de adet düzensizliklerinden kaynaklanan farklı gebelik haftaları tespit edilebilir.Ya da geblik rahim içinde değil,rahim dışı organlarda yumurtalık,tüpler,serviks denilen rahim boynunda gibi anormal yerleşimler de gösterebilir.Bu durumda yapılması gereken işlem ve tedaviler de farklılık göstermektedir.

Boşaltma işlemi olarak yapılan kürtaj 2 farklı şekilde gerçekleştirilir.

• Vakum yöntemi ile;Bu işlem için özel bir şırınga kullanılır ve gebelik materyali aspire edilerek çekilir.Kadın doğum uzmanlarınca en çok tercih edilen kürtaj yoludur.İşlem esnasında hastanın ağrı duymaması için lokal anestezi ya da kısa süreli bir genel anestezi yapılabilir.Rahime girebilmek için rahim ağzı hegar buji adı verilen enstrümanlarla genişletilir.Plastik vakum ucu rahim içine itilerek gebelik materyali çekilir.Bu işlem ortalama 7-8 dakika sürer.Kürtaj yapıldıktan sonra genellikle rahim içi ultrasonla görüntülenerek gebeliğin tam anlamıyla alınıp alınmadığı,parça kalıp kalmadığı kontrol edilerek işleme son verilir.Kürtaj işleminden 10-15 gün sonra hasta kontrole çağrılır.Kürtaj sonrası hafif ağrılar ya da ara ara lekelenme tarzında kanamalar olabilir.İşlemde steril aletler kullanıldığı halde herhangi bir enfeksiyon gelişmemesi için önlem amacıyla antibiyotik verilir.
• Küret denilen aletlerle;günümüzde gerekmedikçe çok tercih edilmemektedir.Rahim içi dokusunda hasarlara yol açabilir.

B:Revizyon amacıyla kürtaj;Spontan olarak meydana gelen düşüklerden sonra gebelik ürünü tam olarak temizlenemez rahim içinde gebeliğe ait plasenta ya da bebeğe ait olan kısımlar kalabilir.Bu kalan dokular kanama,ağrı,enfeksiyona sebep olarak hastaya zarar vereceği için tekrar temizleme(revizyon)kürtajı yapılır.

C:Tanısal amaçlı kürtaj;Genellikle düzensiz adet gören kadınlarda ya da radyolojik olarak rahimde kitle tespit edilen durumlarda hücresel anlamda patoloji araştırılması için rahim içinden doku örneği alınması amacıyla yapılır.Bu kürtaj işlemi aynı zamanda aşırı kanama olduğunda durdurma amacını da taşır ve bir türlü tedavi yöntemidir.Rahim duvarı kalınlaşmaları,kanser gibi tanıların konulması da probe küretaj dediğimiz tanısal amaçlı kürtaj ile olmaktadır. 1

Kürtaj Uygulama Koşulları

Hasta geldiğinde önce detaylı bir anemnez alınır.Sağlık durumununkürtaja uygun olup olmadığına karar verilir.Hastanın ve eşinin ya da partnerinin kan grubu sorgulanır.Gebelik sonlandırma işleminde eğer çiftler arasında kan uyuşmazlığı denilen bir durum varsa yani kadının Rh faktörü negatif erkeğin pozitif ise kürtaj sonrasındaki ilk 72 saat içinde kan uyuşmazlığı iğnesinin kadına yapılması gerekir.Zira bu iğnenin ihmali söz konusu olursa bir sonraki gebelikteki bebek bu durumdan zarar görebilmektedir.Daha sonra hastaya ultrason ile bakılarak gebelik haftası ve yerleşim yeri tespit edilir.Jinekolojik muayene ile rahimde herhangi bir anormallik vajen ve rahim ağzında yine bir problem olup olmadığına karar verilir.

Kürtaj lokal ya da genel anestezi eşliğinde yapılabilir.Lokal anestazi ile yapılacaksa rahim ağzı bölgesi birtakım anestezik maddelerin iğne ile zerki sayesinde uyuşturulur.Daha sonra rahim ağzı buji ile genişletilerek vakum aspirasyon tekniği ile gebelik ürünü aspire edilerek temizlenir.Eğer genel anestezi uygulanacaksa uzman bir anesteziyolog tarafından hastayı kürtaj süresince uyutacak (10 dakika kadar) anestezik ilaçlar damardan kan yolu ile verilerek hasta uyutulur ve işleme ondan sonra başlanır.

Kürtaj esnasında kullanılan tüm malzemeler sterildir ve bebeğin alınmasına yarayan plastik uçlar tek kullanımlıktır.Kürtajdan sonra atılarak tekrar kullanılmazlar.Günümüz teknolojisinde küret olarak adlandırılan keskin aletler artık tercih edilmemektedir.Ancak rahim yapısı,gebeliğin yerleşim yeri gibi nedenlerle gereklilik halinde kullanılması söz konusu olabilir.

Kürtajın Riskleri Var mıdır? 

Kürtaj genellikle riski düşük olan cerrahi bir işlem olmakla birlikte bazı istenmeyen sonuçlar gelişebilir.Bu risk 10 haftadan küçük gebeliklerde 800-900 da 1 den azdır.En çok görülen kürtaj riskleri şöyle sıralanabilir.

• Gebeliğin tam alınamaması,rahim içinde gebeliğe ait materyal kalmasıdır.Bu durumda genellikle beklenenden fazla ve kesilmeyen kanamalar,ağrılar meydana gelir.Yeniden kürtaj yapılması gerekebilir.
• Bazen de parça kalmadığı halde rahim ağzının kapanması neticesinde kürtaj işlemine bağlı oluşan reaksiyonel kanamalar atılmayıp hematom dediğimiz birikime sebep olabilir.Rahim ağzı buji ile ya da bazı ilaçlarla geişletilerek drenajı sağlanır.
• Enfeksiyonlar
• Rahim yaralanmaları(rahimde delinme)
• Görülen başka bir risk de Asherman sendromu olarak anılan rahimde yapışıklık gelişmesidir.Adet kanamasında azalma,ağrı,gebe kalmakta zorlanma şeklinde kendini belli eder.Rahim filmi(HSG) ile tanı konulabilir.Geç kalınmadığı taktirde uygun işlemlerle tedavisi mümkün olabilmektedir.

Kürtaj Sonrası 

Kürtajdan sonraki ilk 10-15 dakika içinde rahim bölgesinde ve makata doğru yayılan ağrı hissedilebilir.Genellikle hastanın dinlendirildiği 30 dakikalık sürede azalır.Kürtaj sonrası hasta ayağa kalktıktan itibaren yeme içme serbesttir.Aynı gün dinlenmesi yeterli olup,ertesi gün itibari ile çok ağır aktiviteler olmamak kaydıyla normal hayata dönebilir.15 gün kadar enfeksiyon,ağrı,kanama riski açısından ilişki yasağı uygun olacaktır. Her ihtimale karşın uygun bir antibiyotik reçete edilmelidir.

Kürtaj sonrası adetin tekrar başlaması ortalama 30-45 gün sonrasında gerçekleşir.Eğer kürtaj yolunda gitmeyen gebeliklerin sonlandırılması nedeniyle tıbbi gereklilik sonucu yapıldıysa 2-3 ay süreyle hemen gebelik yaşanmaması için korunma önerilir.

Unutulmamalıdır ki kürtaj bir doğum kontrol yöntemi olamaz. Uygun doğum kontrol yöntemleri ile önlem alınması son derece önemlidir....